هواکش صنعتی چیست؟ راهنمای کامل راه اندازی سیستم تهویه صنعتی

تهویه صنعتی چیست؟ تهویه هوای صنعتی یک سیستم مکانیکی در ساختمان است که هوای تازه را ” از بیرون” وارد محوطه  می کند و هوای آلوده را خارج می کند. در کارگاه ها ، از تهویه صنعتی برای تحت کنترل داشتن آلودگی های موجود در هوا استفاده می شود. برای از بین بردن آلاینده هایی مانند بخار ، گرد و غبار و  بخار های سمی  و به منظور ایمن نگه داشتن کارگاه و هوای سالم در محیط کار از هواکش های صنعتی استفاده می شود. هواکش های تهویه هوا به طور کلی به دو بخش ورودی هوا (دمنده) و خروجی هوا (مکنده) تقسیم می شود.

در این مقاله می خواهیم انواع مختلف سیستم های تهویه صنعتی را معرفی کنیم. با ما در مبنافن همراه باشید.

ممکن است در اکثر سیستم های تهویه هوا ، تجهیزاتی برای ورودی هوا تعیین نمی شود چرا که ورودی هوا از طریق پنجره ها ، در و … تامین می شود , و فقط برای خروجی هوا هواکش های صنعتی تعبیه می شوند. البته این با توجه به شرایط محیط متفاوت است.

هواکش های صنعتی برای خروجی هوا (اگزاست فن یا exhaust) و برای ورودی هوا (دمنده یا Intake fan) طراحی شده اند که منجر به حذف آلودگی های نامطلوب می شود. سیستم های تهویه صنعتی به طور کلی از اصول یکسانی پیروی می کنند اما هر هواکش صنعتی با توجه به نوع کار ، میزان انتشار آلاینده ، ورودی هوا و متراژ محیط ، انواع مختلفی دارد.

همه کارگاه ها طبق استاندارد باید دارای سیستم تهویه صنعتی باشد، تا جریان ورودی و خروجی هوا و تامین هوای تازه کنترل شود. اما در بسیاری از کارخانه ها ، عدم وجود سیستم تهویه مناسب و عدم تهویه هوای حاوی مواد شیمیایی ،و خروج گرد و غبار و گرما به خارج از کارخانه ، باعث آسیب رسیدن به سلامت کارگران می شود.

صاحب کارخانه مسئول محافظت از شما و هوایی است که با آن تنفس می کنید، بنابراین :

• اطمینان حاصل کنید که همه کارگران هوای پاک و تمیز در کارخانه دارند.
• تغییر ابزار ، ماشین آلات و موادی های شیمیایی ، تغییر فرایند کار جهت تولید کمتر گرما و بخار های سمی .
• جلوگیری از تجمع مواد شیمیایی ، گرد و غبار و خروج  هوای سمی از کارخانه
• نگه داشتن کارخانه در دمای مناسب (متناسب با فصل های سرد و گرم) و استراحت کافی و  تامین آب تمیز کافی برای کارگران

چرا وجود سیستم تهویه صنعتی در کارخانه ها الزامی است؟

تهویه ها یک “کنترل مهندسی شده” جهت حذف آلودگی های آزاد شده در فضای محیط کار است. این سیستم  جهت تحت کنترل داشتن سلامت کارکنان در معرض آلاینده ها و تامین هوای پاک راه اندازی می شود. روش های دیگری هم جهت جلوگیری از آلاینده ها وجود دارد که پیشنهاد می شود در کنار سیستم تهویه صنعتی برای کارخانه ، این موارد نیز رعایت شوند.

• جایگزین کردن مواد شیمیایی و مواد خطرناک با مواد های اولیه دیگر
• جایگزین کردن مواد سمی با مواد هایی که آلودگی کمتری تولید می کنند
• تغییر فرایند کار
• استفاده از فضای بزرگ تر و جلوگیری از تجمع مواد های سمی در هوا

به طور کلی هدف از راه اندازی سیستم تهویه چیست؟

• تأمین مداوم هوای تازه و هوای پاک
• نگه داشتن دمای هوا و رطوبت در سطح متوسط
• جلوگیری از خطرات احتمالی آتش سوزی یا انفجار
• از بین بردن آلودگی های هوا و یا رقیق کردن هوا

سیستم تهویه صنعتی شامل چه بخش هایی است؟

سیستم تهویه صنعتی دارای دو بخش اصلی است ; سیستم تأمین هوای تازه و سیستم خروجی هوا  و به طور کلی ، یک سیستم تهویه هوا بخش های زیر را شامل می شود :

• تجهیزات فیلتر هوا
• تجهیزات گرمایش / سرمایش
• فن هواکش
• داکت
• موتور
• دمپر
• قاب نصبی
• و…

انواع اساسی سیستم های تهویه کدامند؟

در  سیستم تهویه صنعتی دو نوع سیستم تهویه  وجود دارد:

تهویه صنعتی-مرکزی(تهویه مرکزی به تهویه های اصلی کارگاه گفته می شود که جهت تهویه هوای تمامی بخش های کارگاه فعالیت می کند ) که با تهویه هوای کلی یا و جایگزین کردن هوای تازه و غیر آلوده ، غلظت آلودگی های هوا را کاهش می دهد و یا میزان گرمای جمع شده در محیط هایی با حرارت بالا را کنترل می کند.  این سیستم تهویه به تهویه General نیز معروف است.

نوع دوم (تهویه موضعی) است که این نوع سیستم تهویه در بخش های کوچکتر کارگاه تعبیه می شود و تهویه هوای بخش کوچکی و مخصوصی از کارگاه را بر عهده دارد. علاوه بر وجود هواکش های مرکزی در کارگاه ، هواکش موضعی منحصرا برای یک بخشی که آلودگی یا گرمای زیادی تولید می کند و قصد داریم تهویه آن بخش را تقویت کنیم ، کاربرد دارد.

خصوصیات اصلی تهویه هوای صنعتی چیست؟

تهویه هوای صنعتی مقدار زیادی از هوای یک منطقه یا ساختمان را تامین و تخلیه می کند. سیستم های تهویه صنعتی معمولا شامل اگزاست فن های بزرگ هستند که در دیوار ها و یا سقف ساختمان قرار میگیرند.

هواکش های صنعتی با تهویه کل هوای کارگاه ، آلاینده های تولید شده در فضای محیط را کنترل می کند. سیستم تهویه مرکزی در کارگاه ها آلاینده ها را تا حد مناسبی خارج می کند و هوای تازه را در کل محیط کارگاه توزیع می کند. بنابراین افرادی که از منبع اصلی آلودگی دور هستند به هوای تازه و پاک دسترسی خواهند داشت

اگر فن خروجی هوا در نزدیکی کارگرانی که در کنار منبع اصلی آلودگی ها و مواد هوا سمی هستند قرار بگیرد و یک هواکش دمنده مخصوص (Local) در پشت قرار گیرد و هوای تازه را تامین کند ، فرایند تهویه هوا موثر تر خواهد بود.

سیستم تهویه مرکزی چه محدودیت هایی و چه خطراتی را به دنبال دارد؟

معمولا هواکش های موضعی را در نزدیکی منبع آلودگی تعبیه می کنند و بر خلاف سیستم تهویه مرکزی که سعی در رقیق سازی هوا دارد در صورت جایگیری نادرست ممکن است آلودگی را در سراسر کارگاه پشخص کند. سیستم تهویه موضعی یک راه موثر برای کنترل آلاینده های بسیار سمی است که قبل از رسیدن به محدوده کارگران هوای سمی را از کارگاه خارج می کند.

اگر بخواهیم به طور ساده ساختار سیستم تهویه موضعی را توضیح دهیم : سیستم تهویه موضعی مانند شلنگ جارو برقی است که هرچقدر به محدوده نزدیک تر باشد آلودگی های بیشتری را پاکسازی می کند

سیستم تهویه موضعی توصیه می شود اگر :

• آلاینده های بسیار سمی در هوا توزیع می شود
• مقدار زیادی گرد و غبار یا بخار تولید می شود
• منبع آلودگی در مجاورت یا نزدیکی کارگران است

یک سیستم تهویه موضعی دارای پنج بخش اصلی است

هود یا دهانه ای که نزدیکی منبع انتشار آلودگی است.
داکت هایی که آلودگی هایی را که توسط هواکش تهویه شده است را منتقل می کند
دستگاه های تصویه ها را که آلودگی ها را پاک می کند ( همیشه لازم نیست)
هواکش های مکنده ای که آلودگی ها را خارج می کنند

از کجا بفهمیم که به چه نوع سیستم تهویه نیاز داریم؟

کلیه سیستم های تهویه صنعتی ، اگر به درستی طراحی شده باشند ، باید بتوانند محافظت طولانی مدتی از کارگران را تضمین کنند. در جدول زیر دو نوع تهویه ، موضعی و مرکزی مقایسه شده است.

مزایا و معایب سیستم تهویه هوای مرکزی

مزایا و معایب سیستم تهویه هوای موضعی

به طور کلی ، در راه اندازی سیستم تهویه چه نکاتی را باید مد نظر داشته باشیم؟

یکی از جنبه های مهم و نادیده گرفته شده تهویه هوای محیط، نیاز به تأمین هوای کافی برای جایگزینی هوای خارج شده از محل کار است. اگر فقط در محیط هواکش های مکنده به کار گرفته شود و هوادهی تامین نشود ( هوادهی می تواند از هواکش های دمنده و یا از پنجره و در تامین شود) فشار منفی ایجاد خواهد شد.

فشار منفی در محیط کارگاه باعث افزایش مقاومت در سیستم تهویه می شود و باعث می شود هوا کمتر جریان داشته باشد. هوا همچنین می تواند از طریق شکافهای اطراف درها یا پنجره ها وارد ساختمان می شود تا هوای خارج شده را تامین کند و جریان هوا را در تعادل نگه دارد.

از کجا بفهمیم که به هواکش دمنده نیاز داریم یا خیر؟

یکی از راه های فهمیدن اینکه آیا یک اتاق تحت فشار منفی است یا خیر ، باز کردن درب حدود 3 میلی متر و نگه داشتن یک تکه کاغذ در حال اشتعال در مقابل ورودی داکت است. اگر دود به داخل اتاق کشیده شود ، اتاق تحت فشار منفی است. اگر دود از اتاق دور شود ، اتاق تحت فشار مثبت قرار دارد. اگر دود مستقیماً به هوا بلند شود ، فشار اتاق همان فشار بیرون است. اگر فشار اتاق منفی باشد باید به همان اندازه هوای خروجی هوای ورودی تامین شود.

روش دیگر برای قضاوت در مورد اینکه آیا یک ساختمان بیش از حد تحت فشار منفی است ، باز کردن دری است که به سمت بیرون فشار می آورد. اگر برای باز کردن درب مجبور شوید سخت بکشید (یا از داخل فشار دهید) ، ساختمان تحت فشار منفی است (فشار بیرون بیشتر از داخل است و باعث می شود درب بسته شود).

برای وارد کردن هوای تازه و غیر آلوده از خارج محیط باید فن های جداگانه دمنده (جهت تامین هوای تازه) استفاده شود.

منبع : ccohs.ca